KATALONYA'DA ORTA ÇAĞ'IN İZLERİ

Tadımlık Girona yazısı başlıyor!

Girona'ya benim gibi birkaç saat ayırırsanız, tadımlık gezersiniz ve doyamadan kentten ayrılırsınız. Ekim 2019'daki Barselona seyahatimin bir gününü Figueres'deki Dali Tiyatrosu ve Müzesi için ayırmıştım. O gün Barselona'ya dönerken kısa süre için de olsa bu güzel Orta Çağ kentine uğramak istedim. İyi ki bunu yapmışım! Zamanı olanların Girona için bir tam gün ayırmalarını öneriyorum. Bu yazıda, yaklaşık 5 saat gezdiğim Girona'da gördüklerimi anlatacağım. Ayrıca, Girona'ya bir gün ayıracak olanlar için, benim gezemediğim yerlerle ilgili de bilgi vereceğim. 

Girona (İspanyolca Gerona); tarihi 2000 yıl öncesine dayanan bir antik Orta Çağ kenti. M.Ö. 79 yılında kurulan şehir, Romalıların ilgisini çekene kadar küçük bir İber yerleşimi olarak kalmış. Burada küçük bir kale inşa eden Romalılar kente Gerunda adını vermişler ve 600 yıl boyunca burada egemenliklerini sürdürmüşler. Dokuzuncu yüzyılda güneydeki Barselona Kontluğu'nun egemenliği altına giren Girona, Orta Çağ'ın (476 - 1453) baskıcı döneminde ise İber Yarımadası'ndaki Yahudi nüfusun toplanarak getto oluşturduğu yerlerden biri olmuş. 

İspanya'nın kuzeydoğusunda, Fransa'ya yaklaşık 60 km uzaklıkta yer alan Girona; İspanya'ya bağlı Katalonya Özerk Bölgesi'ni oluşturan 4 ilin en küçüğüdür. Kentin merkez nüfusu 96 bin, il nüfusu ise 756 bindir. Barselona'ya yaklaşık 100 km uzaklıkta olması ve İspanya'nın sahil bölgelerinden biri olan Costa Brava'ya da yakın olması nedeniyle, yılda yaklaşık 5 milyon turist tarafından ziyaret ediliyor.

Girona Sokakları
Barselona'dan Girona'ya kara yolu ile ulaşmanın en iyi alternatifi tren kullanmak. Benim Girona'ya gidişim ise ters yönden oldu; sabah gittiğim Figueres'ten bindiğim Barselona treninden bu güzel tarihi kentte indim ve merkeze doğru yürüdüm. 

Ne zamandır istediğim şapkayı Girona'daki sokak pazarından aldım!

Ortasından nehir geçen kentleri bir başka seviyorum. Girona'nın bu bakımdan fazlası var. Uzunluğu 34 km olan Onyar nehri, Girona'nın ortasından geçtikten sonra, 208 km uzunluğundaki Ter nehrine karışıyor ve birlikte Akdeniz'e ulaşıyorlar. Kentin ortasından akan Onyar nehri üzerinde altı köprü var.

Sol baştaki fotoğrafta Onyar nehri üzerindeki köprülerden Pont de les Peixateries Velles görülüyor. Demir çubuklardan yapılmış olan köprü Eyfel Köprüsü (Eiffel Bridge) olarak da biliniyor. Tarihi 1877'ye dayanan köprü, kurucularından biri ünlü Fransız mimar ve inşaat mühendisi
Gustave Eiffel olan Eiffel & Cie şirketi tarafından yapılmış.

Son olarak 2008 yılında restorasyondan geçirilmiş olan Pont de les Peixateries Velles köprüsünde Girona'dan aldığım şapka ile! Kulesi ve üst kısmı görülen yapı Girona Katedrali.

Sevimli köprü Pont d'en Gómez üzerinde tarihi kenti selamlıyorum!   📹
Onyar nehri kıyısındaki evlerin ve tarihi kentin en iyi görülebildiği nokta
olan köprü 1916 yılında inşa edilmiş. Adını, geçişin sağlanabilmesi için evinin bir kısmının yıkılmasını kabul eden Miguel Gómez adlı Gironalı'dan almış.

Bağımsızlık Meydanı (Plaça de la Independència)

Katalonya Mimari Mirası'nın bir parçası olan meydan, 1804-1815 yılları arasında Fransa İmparatoru olan Napolyon Bonapart'a (1769-1821) karşı İspanya'nın verdiği bağımsızlık savaşının anısına oluşturulmuş. Fransız Savaşı ya da Yarımada Savaşı olarak da bilinen savaş, 1808 - 1814 yılları arasında olmuş. Girona 1809'da Fransız askerler tarafından kuşatılmış ve kent 10 Aralık 1809'da teslim olmuş.

Girona'nın tarihi kent merkezindeki en önemli ve en büyük meydan olan Bağımsızlık Meydanı (Plaça de la Independència). Meydanın ortasında, bağımsızlık savaşı anısına bir anıt var; Girona Anıtı (Monumento a Gerona). Kaidesinde, Girona Savunmaları (Los Defenses de Gerona)1808-1809, yazıyor.

Pastel tonlara boyanmış binaların ve kafelerin çevrelediği meydan 92 m x 45 m ebatında. Meydanın dört tarafındaki binaların alt kısımları kemerlerden oluşuyor. Bu sundurma kemerlerinde toplam 50 tane sütun var ve kemerlerin genişlikleri 2.2 - 3.5 m arasında değişiyor. Meydanın oluşturulmasına 1835'te başlanmış, ortadaki anıt ise 1894'te yerleştirilmiş. Meydanın asıl düzenlemesini 1855 yılında İspanyol mimar Martí Sureda i Deulovol (1822 - 1890) yapmış.  📹

Bu güzel meydandan ayrılıp Girona sokaklarında yürümeye devam edelim. Önce Onyar nehri üzerindeki yeni köprülerden biri olan Sant Feliu'ya gidelim. Köprüden geçtikten sonra, kentin simgesi haline gelmiş olan Girona Aslanı'na selam verip katedrale doğru yürüyelim. Yürüyüş rotamız bu!   📹

Girona Aslanı (Culo de la leona)

Onyar nehrinin Girona'dan geçerken ayırdığı, kentin iki yakasını birleştiren yaya köprülerinden biri olan Sant Feliu Yaya Köprüsü (Sant Feliu Pedestrian Bridge) 1995 yılında açılmış. Diğer köprülere göre günümüz teknolojisi ve yapı malzemeleri ile inşa edilmiş olan köprünün genişliği 3.5, ana açıklığı 58.4 m. Köprüyü geçtikten sonraki ilk yapı Sant Feliu Bazilikası (Basílica de Sant Feliu). Gotik mimari özellikleri taşıyan bazilikanın tarihi 10. yy.'a dayanıyor ve Girona'nın ilk katedrali unvanına sahip.

Sant Feliu Köprüsü'nde fotoğraf ve video molası.

Köprüden karşıya geçtikten sonra sağ tarafta taş bir sütunda Girona'nın simgesi haline gelmiş olan aslan heykeli (Leona de Girona / Culo de la leona) var. Aslan, Hristiyanlık öncesi bazı inançlarda Güneş ile özdeşleştirilmiş. Katalan kültüründe ise aslan Dünya'yı ifade ediyormuş. Başı köprüden gelenlere doğru bakmakta olan heykelin orijinali 11. yy.'dan kalma. Buradaki, orijinal heykelin bir kopyası. Aslan heykelinin orijinalini görmek isteyenler Griona Sanat Müzesi'ni (El museo de Arte de Gerona) ziyaret etmeli. 

Girona Aslanı (Leona de Girona / Culo de la leona).

Heykelin orijinalinin kentin girişinde dönem, kente gelenlerin Gironalı olduklarını göstermek için aslanın poposunu öpmeleri gerekiyormuş. Ben Gironalı olmadığım için, bu turistik sembolün yanındaki bilgi panosundaki aslanın poposuna dokunmakla yetindim.



Girona Katedrali (Catedral de Girona)
Dünya üzerinde pek çok yerde, farklı dönemlerde farklı inançlar yaygınlaşmış ve kabul görmüş. Bir toprak parçası, farklı uygarlıklara ve kültürlere ev sahipliği yapmış ve her kültür, bulunduğu coğrafyada kendi inanç sistemine uygun yapılar kurmuş. Günümüzde Girona'nın en önemli yapısı durumunda olan Girona Katedrali (Catedral de Girona / Catedral de Santa Maria de Girona) anlatmaya çalıştığım gerçeğin çok iyi bir örneği. 

Girona Katedrali (Catedral de Girona / Catedral de Santa Maria de Girona).
Video 1  🔵   Video 2  🔵   Video 3

Bir Roma Katolik Kilisesi olan katedralin bulunduğu yerde, İber Yarımadası'nın Müslümanlar tarafından fethedilmesinden önce basit bir Hristiyan kilisesi varmış. Bu kilise 717 yılında Araplar tarafından camiye dönüştürülmüş. Şehir 785'te Şarlman (Charlemagne) liderliğindeki Franklar tarafından ele geçirilince, camiye dönüştürülmüş yapı 908 yılında yeniden kilise olarak düzenlenmiş.

Katedral Meydanı'na (Plaça de la Catedral) bakan ana kapı ve ön cephe.

Ana kapıdan ve ön cepheden detaylar.

Katedral bugünkü yapısına, yüzlerce yıl süren bir süreçten sonra, farklı mimari özelliklerin eklenmesi ile ulaşmış. 1015 yılında kötü durumda olan kilise, 1064 yılına kadar süren çalışma ile Romanesk mimari tarzında yeniden düzenlenmiş. Çan kulesi 1117 yılında tamamlanmış. Kilise ve manastır kompleksi 1312'de yeniden düzenlenmiş ve bunu 1416'da başlayan bir başka restorasyon takip etmiş. Bu düzenleme sırasında kilisenin ana salon tavanı Gotik tarzda yapılmış. Böylece kilise 22.98 m ile Vatikan'daki St. Peters Bazilikası'ndan sonra en geniş tavan genişliğine sahip olan kilise olmuş. Müthiş heykellerle ve kabartmalarla süslü ön cephe ise 17. yy.'ın sonları ile 18. yy.'ın başlarında yapılmış ve böylece katedralin bugünkü halini alması 18. yy.'ı bulmuş.

Ömrümün geride kalanında, yaşadığım güzel anlardan biri.
Neden ve nasıl Girona'ya gitmeye karar verdim; şöyle anlattım!

Girona Katedral'ini ziyaret etmek güçlü bacaklara sahip olmayı gerektiriyor. Çünkü katedralin girişi aşağıdaki sokaktan tam 90 basamak yukarıda. Basamak sayısı konusunda farklı kaynaklarda farklı sayılar var ama ben tek tek saydım; 90 basamak var!

Girona Katedrali'nin arka kapısı.

Katedralin 12. yy.'daki halinden geriye kalan Charlemagne Kulesi
(Torre de Carlemany) ve arka kapıdan detaylar.

Girona Katedrali'nin internet sitesi için lütfen buraya, katedral içinde üç boyutlu sanal gezi için de lütfen şuraya!

Katedralin arka kapısının olduğu yerde geniş bir teras var.
Buradan şehri ve sokakları seyretmek güzel oluyor.

Katedralin olduğu bölgede 12. yy.'da Yahudi yerleşimi varmış. Bu sokaklarda dolaşmak tarihe kısa bir yolculuk yapmak gibi. Televizyon dünyasının popüler dizilerinden biri olan Game of Thrones adlı dizinin bir bölümünün çekimleri ,Girona Katedrali'nin merdivenlerinde ve buradaki sokaklarda yapılmış. Bu dizinin meraklıları için yapılan turlar var.

Girona sokaklarından...

Katedral yakınındaki bir sokakta bulunan bronz heykel, Girona Katedrali'nde,
14yy. - 20. yy. arasındaki mimari değişiklikleri tasvir ediyor.

Girona'da gezerken, Katalonya'nın İspanya'dan ayrılmasını destekleyen ayrılıkçı düşüncenin bu kentte epey baskın olduğunu gözlemledim.
Pek çok balkonda ya da pencerede "llibertat" (özgürlük) yazıları
ve ayrılıkçı Katalan bayrakları vardı.

Sabah Dali'nin kenti Figueres'te başlayan günü Girona'da tamamladım. Yaşadığım güzel ve keyifli günlerden biri oldu. Barselona'ya dönmek için Girona tren istasyonuna doğru yürümeye başladım...

Girona tren istasyonunun tam karşısındaki kafede
yorgunluk attıktan sonra trenle Barselona'ya döndüm.  📹

Sümer Özvatan 

Mayıs 2020

Roma Gezi Yazısı ➽

Floransa Gezi Yazısı ➽

Nice Gezi Yazısı ➽

Dali'nin Kenti Figueres 👉