Èze

Günübirlik Orta Çağ Yolculuğu

Nisan 2019'da yaptığım, Milano - Nice - Marsilya seyahatimin ikinci durağı olan Nice'te bir günümü, 4000 yıllık tarihi olan Èze köyüne ayırdım. Bu yazıda, kişisel tarihimin 13 Nisan 2019 Cumartesi gününü kayıt altına almak ve bu güzel Orta Çağ köyü ile ilgili gezerken gördüklerimi sizlerle paylaşmak istiyorum.

Èze Village (Èze Köyü) yazısı başlıyor!

Günümüzde Èze köyünün de yer aldığı alandaki (Bastide Dağı; Mont Bastide) ilk yerleşimin MÖ 2000 yılında olduğu biliniyor. Yani Nice'ten yaptığım günübirlik gezide gezip gördüğüm yerlerde tam 4000 yıldır insana ait yaşam izleri var. Köy adını St. Laurent of Èze adlı koydan almış. Deniz seviyesinden 427 m yüksekteki korunaklı konumundan dolayı "kartal yuvası" olarak tanımlanmış.

Nice Gezi Yazısı ⭆

Bugün Èze köyünde 9.47 km²’lik alanda yaklaşık 2300 yerleşilk nüfus var. Fransız Rivierası'nda yer alan yerleşim alanı, Akdeniz kıyısındaki Èze-sur-Mer'den başlıyor ve Orta Çağ köyü olan Èze Village'nin tepelerine kadar uzanıyor. 

Èze Village (Èze Köyü) ve köyün kilisesi. Kilisenin kısa adı Église d'Èze,
tam adı ise Église Notre-Dame-de-l'Assomption d'Èze.

🚌 🚂 Nice'ten Èze'ye ulaşım:

Nice şehir merkezinden yaklaşık 12.5 km uzakta olan Èze'ye toplu taşıma ile ulaşmanın iki yolu var; belediye otobüsü ve tren. Trenle giderseniz, Gare de Eze Sur Mer'de trenden inmek ve köyün merkezine otobüsle ya da yürüyerek çıkmak zorundasınız. Ben bu nedenle Èze'ye gitmek için belediye otobüsünü kullandım. Belediye otobüsü köyün merkezine kadar sizi götürüyor ve aşağıda (trenden indikten sonra) otobüs beklemek ya da yaklaşık 2 km'lik yokuşu tırmanmaktan kurtarıyor. 

Èze'ye giden 82 no'lu otobüs Nice'teki Vauban terminalinden hareket ediyor. Sonraki duraklar müthiş kalabalık olduğundan, buraya gidip otobüse ilk duraktan binmek en iyisi. Otobüsün rotası ve zaman çizelgesi şurada! Harita üzerindeki rota için de lütfen buraya!

Nice - Èze arasındaki otobüs yolculuğu yaklaşık 40 dakika sürüyor.

Èze'de gezdikten sonra dönüş için farklı seçenekler kullanılabilir. Yine 82 no'lu otobüs ile Nice'e dönülebilir ya da benim yaptığım gibi Nietzsche'nin yürüdüğü patikadan (Nietzsche path) aşağıya keyifli bir yürüyüş yaparak tren istasyonuna ulaşabilirsiniz. Burada yine farklı seçenekler var; trenle Nice'e dönebilir ya da yine trenle Monako'ya gidebilirsiniz. Ben ikincisini yaptım!


Èze gezi rehberi:

Èze zamanın yavaş aktığı, huzur duygusunun hissedildiği, çok keyifli bir köy. Köy tanımı sizi yanıltmasın; bilindik anlamda bir köy değil Èze, tarih ile turizmin iç içe geçmiş olduğu bir yerleşim yeri. Dar sokaklarına serpilmiş çok sayıda sanat atölyesi üçgenin diğer köşesini oluşturuyor.

Önce size, yukarıdaki fotoğrafta görülen kilisenin oradan aşağıya bakarak, otobüsten inilen noktayı anlatmak istiyorum. Burası Èze'nin tarihi olmayan kısmı. Aşağıdaki fotoğrafta 1 ile gösterdiğim yer otobüsten inmeniz gereken yer. Burada otobüsten inmezseniz birkaç durak daha devam edip başka köylere gidebilirsiniz. Durağı kaçırmak mümkün değil; otobüsün neredeyse tamamı burada boşalıyor. Ünlü parfüm markası Galimard'ın müzesi 2 no'lu yerde, yukarıya çıkmadan önce gezilebilir, ücretsiz. Kahvaltı yapmak ya da market alış verişi için 3 no'lu yerde Casino market var. Bir başka parfüm markası Fragonard'ın laboratuvarı ve satış ofisine ulaşmak için 4 no'lu yoldan aşağıya yürümek gerekiyor. Kartal yuvasına çıkmak için ise 5 no'lu yol sizi bekliyor.

Èze'ye hoş geldiniz!

Önce üstteki fotoğrafta 3 ile gösterdiğim yerde kahvaltımı yapayım,
sonra parfüm üreticilerinden başlayarak Èze'yi gezeyim.

İki tarihi parfümcü; Galimard ve Fragonard!

Galimard Parfümeri Jean de Galimard tarafından 1747'de, Fragonard Parfümeri ise Eugène Fuchs tarafından 1926'da kurulmuş. Aslında Fragonard Parfümeri'nin kurulduğu ilk parfüm fabrikasının tarihi 1841'e dayanıyor. İkisinin de kurulduğu yer Fransa'nın Grasse köyü. 

Galimard markasına kendi adını verirken, Fuchs marka olarak Grasse'de doğmuş olan ressam Jean-Honoré Fragonard (1732-1806)'ı tercih etmiş. Fransa'nın önde gelen iki parfüm üreticisinin de Èze'de, günümüzde üretim amaçlı kullanılmayan, tanıtım ve satış amaçlı kullanılan yerleri var.

Her ne kadar parfümün 5000 yıllık tarihi olsa da, günümüzdeki parfüm endüstrisinin kuruluşu 16. yy'a dayanıyor, merkezi ise Fransa. Parfümün kısa tarihi şurada!

Place Charles de Gaulle meydanındaki Galimard Parfümeri'nin
satış mağazası ve müzesine de ayak izimi bıraktım!

Parfüm üretimi ile ilgili bilgiler, ham maddeler ve parfümle ilgili eski eşyalar.

Bana göre her şeyin eskisi, eskiden olanı güzel!

Èze'ye gitmişken Fragonard'ın eski fabrikasındaki satış mağazasına da uğrayın. Birbirinden farklı kokular ve ürünler var.

Èze'nin huzurlu sokaklarında yürüyüş...

Aşağıda otobüsten inilen yerden yukarıdaki tarihi köy yerleşimine yürümeye başladığınızda, nereye baksanız ayrı bir güzellikle karşılaşıyorsunuz. Bölgede üretilen lavantanın satıldığı tezgâhlardan çevreye mis gibi güzel bir koku yayılıyor. Sadece lavanta değil, çeşit çeşit baharatlar da bölgenin ne kadar verimli olduğunun bir göstergesi.

Frida Kahlo da Èze'de!

Yaşanmışlıkların sessizliği...

Sanat her yerde!

Bir gün Güney Fransa'ya giderseniz mutlaka Èze'yi görmelisiniz!

Èze'nin dar ve dolambaçlı sokaklarının çoğu farklı şekil ve büyüklükteki taşlardan yapılmış. Yürümek müthiş keyifli. Her yerde sanat, her yerde estetik var. Dar bir sokakta yalnız başınıza kaldığınızda, sessizlik içinde yüzlerce yıl öncesini hissedebiliyorsunuz. 

Çok güzeldi, çok!

Èze sokaklarından...

Èze'nin tarihi sokaklarında çok sayıda sanat atölyesi var.

Klasik sanatın ölmediğini, sadece günümüze adapte edilmesi
gerektiğini savunan Fransız sanatçı Marc Ferrero'nun Èze'deki
stüdyosunu süsleyen hikâyeleri farklı ve güzeldi.

Èze sokaklarına iz bırakırken!

Èze sokaklarından...

Nefis manzaralar!

Son 10 yıldır fotoğrafın yaşamımda önemli bir yeri var. Günlük yaşantımda fotoğraf için özel zaman ayırmıyorum. Bununla birlikte bir yere gezmeye gideceksem hazırladıklarımın başında fotoğraf makinem ve yardımcı ekipmanı geliyor. Durum böyle olunca, Èze'de farklı bakışı ile ürettiği fotoğrafları sergileyen Fransız fotoğraf sanatçısı Annie Gazé ile tanışmak, fotoğraflarını izlemek pek bir güzel oldu. Aynı dili konuşamıyor olsak da Annie ile fotoğraflar üzerinden anlaşabildik.

Annie Gazé'nin fotoğraflarındaki tek ortak nokta ayna! Her fotoğrafında bir ayna kullanmış ve konuyu bu ayna ile çerçeve içine almış.

Èze'de ortak tutku; fotoğraf!

Güney Fransa'daki bu sevimli ve tarihi köyün kilisesinin tam adı Église Notre-Dame-de-l'Assomption d'Èze (kısaca Église d'Èze). Kilisenin inşasına 1764 yılında başlanmış, 1772'de tamamlanmış. Kilisenin dış cephesi neoklasik tarzda yapılmış.

Église Notre-Dame-de-l'Assomption d'Èze (Église d'Èze); Èze Kilisesi.

Église d'Èze.

Küçük kilisenin tavan ve duvarları fresk, resim ve süslemelerle dolu.

Kilisenin tam karşısındaki kapı köyün mezarlığına açılıyor.

Nietzsche yolu (Nietzsche Path)

Din, ahlak, modern kültür, bilim ve felsefe konularında kendine özgü üslubu ile eleştirel yazılar yazmış olan Alman filozof Friedrich Wilhelm Nietzsche (1844 - 1900), 56 yıllık ömrümün kısa bir bölümünde (1883 yılında) Èze'de yaşamış. 

Köy ile kıyı arasındaki yamaçlarda yürüyüş yaparken, ilk olarak 1885 yılında yayınlanan "Böyle Buyurdu Zerdüşt" adlı eserini üretmiş. Yaşamının bu dönemi için ünlü filozof şöyle demiş: "İyi uyudum, çok güldüm, harika bir yer ve sabır buldum." 

Nietzsche'nin 1883'te yürüyüş yaptığı yol günümüzde Nietzsche Yolu olarak biliniyor (Chemin de Nietzsche / Fransızca; Nietzsche Path / İngilizce). Bir gün Èze'ye giderseniz, hava ve zemin yürümek için uygun ise bu yolda mutlaka yürüyün.

Nietzsche’nin müthiş sözünü bir defa daha anımsayarak yürüyüşe başladım: “Yaptığınız iş ne olursa olsun,
en azından oyun oynayan bir çocuğun ciddiyeti ile yapın!”

Nietzsche yolu, yürüyüş sırasında nefis manzarayı seyretmek için ne kadar süre durduğunuza bağlı olarak yaklaşık 1,5 saat sürüyor. Öyle kolay yürünebilecek bir patika yok. Yolun çoğu irili ufaklı taşlardan oluşuyor ve aşağıya doğru iniyor olsanız da epey zorlanıyorsunuz. Sağlam bir ayakkabı şart!

Nietzsche yolu yürüyüşü, yaşamımın en güzel ve keyifli
anlarından biri oldu.

Nietzsche yolunun sonunda Avenue de la Liberté yoluna
(Özgürlük Caddesi)  çıkılıyor. Sol baştaki fotoğrafta görülen tabelanın
olduğu noktadan tren istasyonuna kısa bir yürüyüş ile ulaşabilirsiniz.
Yol üzerinde otobüs durağı da var.

Nefis bir yürüyüş sonrasında, Gare de Eze Sur Mer istasyonundan trene bindim ve günün kalanını Monako'da tamamladım. Cumartesi olduğu için istasyonda gişe kapalıydı, biletimi makineden kolayca aldım.

Milano Gezi Yazısı ➥

Avignon ve Arles Gezi Yazısı ➥

Sümer Özvatan

Eylül 2019